Yunan işgali altında bulunan adacıkların Lozan Anlaşması ile elden çıkaran CHP’nin tek partili dönemde, Adaların kıta sahanlığını önce 4,8 km’ye, sonra da 9,6 km’ye çıkmasına onay verdiği belirlendi.
TÜM ADALAR VERİLMİŞ
12 Ada’nın Yunanistan’a verilmesi ile ilgili gazetemize açıklamalarda bulunan Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebubekir Sofuoğlu, “Lozan Anlaşmasında maddeler çok açık. Ege’deki Ada ve Adacıkların bu hale gelmesinin, Yunanlıların burnumuza kadar sokulmalarının sorumlusu 1923, 1936, 1943 ve 1945 yıllarındaki CHP iktidarlarıdır. Lozan’la Türkiye’nin kara sınırından 4,8 Kilometre dışındaki ada ve adacıkların tamamı Yunanistan’a bırakılmıştır”dedi.
“TÜRKİYE’DE KALACAKTIR”
Ebubekir Sofuoğlu, şöyle devam etti: “Yine Lozan Anlaşmasının 12. maddesinde, ‘İmroz ve Bozcaadaları ile Tavşan adaları ve özellikle Limni, Semadirek, Midilli, Sakız, Sisam ve Nikarya adaları üzerinde Yunan egemenliğine ilişkin 17/30 Mayıs 1913 günlü Londra Anlaşmasının beşinci ve 1/14 Kasım 1913 günkü Atina Anlaşmasının on beşinci maddeleri hükümleri uyarınca 13 Şubat 1914 günkü Londra Konferansında alınıp 13 Şubat günü Yunan Hükümetine bildirilen karar işbu antlaşmanın İtalya’nın egemenliği altına konulan ve 15’nci maddede yazılı olan adalara ilişkin hükümleri saklı kalmak koşulu ile doğrulanmıştır. Asya kıyısından 3 mil’den az uzaklıkta bulunan adalar, işbu antlaşmada tersine hüküm olmadıkça, Türkiye egemenliği altında kalacaktır’ ifadeleri yer almaktadır.” Lozan’ın 15 maddesine de değinen Sofuoğlu, şunları kaydetti: “Anlaşmanın 15. Maddesinde; Türkiye, aşağıda sayılan Adalar üzerindeki tüm hak ve senetlerinden İtalya yararına vazgeçer. Bugün İtalya’nın işgali altında bulunan Astampalya (Astropalia), Kodoş (Rhodes), Kalki (Calki), Skarpanto, Kazos (Casso), Piskopies (Tilos), Misiros (Misyros), Kalimnos (Kalymnos), Leros, Patmos, Lipsos (Lipso), Sombeki (Simi), İstanköy (Koş) Adaları ile bunlara bağlı olan ADACIKLAR (kayalıklar) ve Meis (Castellorizo) Adası.”
12 ADA’NIN ÖZELLİĞİ NEDİR?
Türkiye’nin Ege kıyılarının hemen çevresinde bulunan 12 Ada yaklaşık 400 yıl boyunca Osmanlı idaresinde kalmıştı. Çoğunlukta gayrimüslimlerin yaşadığı adalarda Müslüman nüfus da yaşamaktaydı. 12 Ada ismi ise Osmanlı Devletinin bölgede uyguladığı bir yönetim şeklinden geliyordu. Osmanlı Devletinin bölgede uyguladığı sisteme göre her on hane birer temsilci seçmekteydi ve bu temsilciler kendi aralarından 12 kişilik bir ihtiyar heyeti seçerdi.
MUHAMMED UZUN / İSTANBUL