Maske böyle kullanılmalı

Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu üyelerinin tavsiye niteliğindeki maske kullanılması kararı İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan genelge ile hayata geçirildi. Buna göre en az iki kişinin bir araya geldiği pazar yeri, market ve metro gibi ortamlarda maske takma zorunluluğu getirildi. Peki yüze takılan cerrahi maskenin kullanım süresi ne kadardır? Çıkartılan bir maske yeniden kullanılabilir mi? Maske kullanırken dikkat etmemiz gerekenleri İstanbul Sağlık Platformu Kurucu Başkanı Eczacı Ali Murat Duman ile konuştuk.

– Elimizi maske ile temas ettirmemizin bir sakıncası var mı?
“Araştırmalara göre kişiler bir saat içinde en az yirmi defa ellerini yüzlerine, kulaklarına, gözlerine, burunlarına veya çenelerine götürüyor. Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu tarafından önerilen cerrahi maskelere elimizle temas ettiğimiz zaman bu maske deforme oluyor. Ellerinizle bir şekilde bulaşma riskinin olduğu yerlere, yüzeylere dokunuyorsunuz ve o yüzeyden bulaşacak virüsü bir de maskeye sürüyorsunuz. Bir şekilde maskeye elimizle dokunduğumuz zaman o maskeyi artık atmalıyız.”

– Bir maskenin şartlara uygun davranılması durumunda kullanım süresi ne kadardır?
“Eğer elimizi maske ile temas ettirmezsek ve maskeleri özel şartlarına uygun kullanırsak bütün gün boyunca aynı maskeyi kullanabiliriz. 2009 yılında yapılan araştırmaya göre maskelerin insanların yüzünde kalması gereken vaktin sadece yüzde 21’i civarında kaldığı tespit edilmişti. Yani siz bir maskeyi alıyorsunuz, diyelim ki yüzünüzde bütün gün boyunca en az 6 saat boyunca kalması gerekiyor. Günlük iş durumuna göre değişiklik de gösterebilir. Biz bunu 1 gün olarak söylüyoruz ama kimisi için bu süre 3 saatte kimisi ,için ise 9 saatte tamamlanır. Mesela 6 saatlik süreyi baz aldığımızda kişiler bu sürenin yalnızca yüzde 21’i kadar maskelerini sağlıklı kullanıyor.”

– Sizin toplumda gözlemlediğiniz yanlış kullanım örnekleri var mı?
“Biraz önce söylediğim gibi elimizi maske ile temas etmekten kesinlikle kaçınmalıyız. En yaygın yanlış kullanım ise maskeyi çeneye kadar indirip sigara ya çay içmek. Eğer masken takılıyken çay içeceksek o maske bir daha kullanılmamalı. Özellikle sigara bağımlılığı olan kişiler her sigara içtiklerinde maskelerini değiştirmeli.”

‘Maske bir kez çıkartılınca fonksiyonu biter’
“Bu maskeler tek kullanımlıktır. Maske bir kez kullanılıp çıkartıldığında fonksiyonunu tamamlamış olur. Maskeyi ambalajından çıkartıp taktıktan sonra çıkartınca bunu cebine koyup ertesi gün yeniden kullananlara da şahit oluyoruz. İnsanlar ceplerinde takke taşır gibi maske taşıyor. Bunlar gözlemlediğimiz yanlış kullanım örnekleri. Maskeyi taktıktan sonra ilk çıkarttığınız an o maskenin ikinci kez kullanımı hiçbir fayda getirmeyeceği gibi zararlara yol açar.”

– Vatandaşlarımızı maskeyi doğru kullanma hususunda nasıl bilgilendirebiliriz?
“Bence bu konu için ayrıca kamu spotları hazırlanmalı. Sosyal medya, internet haber siteleri ve televizyonlarda maske kullanımı özel videolarla anlatılmalı. Çünkü maske alıp kullanarak bu iş bitmiyor. Doğru maskeyi doğru şekilde kullanmamız gerekiyor.”

Taha Emre Özdemir / Yeni Akit